Publikacja omawia takie tematy jak: zasady powołania, odwoływania i wynagradzania dyrektora instytucji kultury, kompetencje, zadania i obowiązki dyrektora w różnych obszarach prawnych (m.in. zamówienia publiczne, prawo autorskie, ochrona danych osobowych itd.), kwalifikacje zawodowe pracowników instytucji kultury (ze szczególnym opisem pracowników bibliotek), zasady wynagradzania pracowników instytucji kultury, czas pracy pracowników instytucji kultury, zasady gospodarki finansowej w instytucji kultury (prawa i obowiązku dyrektora wynikające z przepisów dotyczących rachunkowości, planowanie finansowe, podatki), pozyskiwanie środków finansowych (krajowych i zagranicznych) na funkcjonowanie instytucji kultury, współpraca instytucji kultury z innymi podmiotami, tworzenie oferty programowej, odpowiedzialność związaną z zarządzaniem instytucją kultury, prawa autorskie i prawa pokrewne w instytucjach kultury. Vademecum zostało tak skonstruowane, żeby spełniało oczekiwania każdego dyrektora IK. Nie tylko długoletniego szefa, ale także osoby dopiero wchodzącej w środowisko instytucji kultury. Z tego powodu Część I to informacje o tym jak powołuje się, łączy czy przekształca IK. Jaki jest podział placówek i jakie są podstawy prawne jej funkcjonowania. Wiele miejsca poświęcono organom IK w tym: osobie dyrektora (zasadom powoływania i odwoływanie) dyrektora IK oraz zastępcom (z podziałem czy jest to dyrektor samorządowej instytucji kultury państwowej instytucji kultury), kwestii pełnomocnictw, zasad działania organów doradczych takich jak np. rada muzeum, kolegium doradcze, rada powiernicza.